Suýt chết vì rắn cắn
Trong lúc đi vào rừng (ngày 31/5/2013), chị Cháng Thị T. Bất ngờ bị một con rắn màu xám lao ra cắn vào cánh tay trái. Khoảng một giờ sau, khi thấy cánh tay bắt đầu sưng nề, đau buốt, chảy máu tại chỗ cắn, chị T. Mới vào BV Đa khoa tỉnh Hà Giang. Tại đây, BN được điều trị kháng sinh, truyền dịch, giảm đau… nhưng không đỡ nên đã được chuyển dến trọng tâm Chống độc (BV Bạch Mai) điều trị ngày 1/6. Lúc vào viện, BN rơi vào tình trạng mệt xỉu, da xanh, niêm mạc lợt lạt. Đặc biệt, BN xuất huyết nhiều nơi, tại chỗ cánh tay trái nhiều mảng xuất huyết kèm phỏng nước, hoại tử; sưng nề tất cả tay trái lan lên vai và ngực trái. Mạch 170 l/p; áp huyết 95/40 mmHg; SpO2 94%; Tim nhịp nhanh, phổi không ran, không có liệt cơ - giãn đồng tử, dấu hiệu khu trú. Kết quả xét nghiệm máu rất đáng lo ngại, hồng huyết cầu giảm mạnh 1,25 triệu/l (thường ngày khoảng 4 triệu/l). Test đông máu tại giường 180 phút không đông... Do đó, các thầy thuốc chẩn đoán, BN bị rối loạn đông máu nguy ngập do rắn lục cắn.
TS. Phạm Duệ, Giám đốc trọng điểm Chống độc cho biết: “Với BN này cần có huyết thanh kháng nọc gấp để trung hòa nọc độc của rắn. Tuy nhiên, do chưa có loại huyết thanh kháng nọc cho loại rắn lục này nên Trung tâm Chống độc đã quyết định thay huyết tương phối hợp với các biện pháp hồi sức chống độc tích cực toàn diện, kết quả là đã cứu sống cho BN”. Truyền gần 46 lít máu và chế phẩm cứu bệnh nhân Nhờ được thay huyết tương và điều trị coi ngó tích cực nên dù chức năng sống của BN bị đe dọa ngay từ lúc vào viện nhưng tình trạng bệnh tiến triển dần và đến ngày điều trị thứ 12, BN đã gần như phục hồi hoàn toàn. Nói về quá trình điều trị cho BN, ThS. Lê Quang Thuận cho biết, trong vòng 6 ngày điều trị trước hết, rối loạn đông máu hầu như chơi cải thiện dù được thay huyết tương liên tiếp 2 lần/ngày (5 cuộc thay huyết tương trong vòng 70 giờ). Đến cuộc PEX lần thứ 6, tình trạng rối loạn đông cầm máu mới có miêu tả cải thiện nhưng trong tình trạng cập kênh và nối tái xuất hiện. Tiếp chuyện thay huyết tương đến lần thứ 10 thì tình trạng rối loạn đông máu giảm nhẹ hẳn nên không phải thực hành thay mà chỉ truyền bổ sung huyết tương tươi, BN đấu bình phục dần.
Sau 12 ngày hồi sức chống độc, BN được thay huyết tương 10 lần với tổng số huyết tương được lấy ra là 24,2 lít và số này được thay bằng 24,2 lít huyết tương tươi từ ngân hàng máu. Ngoại giả, trước và sau giai đoạn thay huyết tương, BN còn được truyền thêm nhiều máu và các chế phẩm máu như: khối hồng cầu, huyết tương giầu tiểu cầu, crio….. Tổng cộng số lần cả thay và truyền máu cùng các chế phẩm khác, BN đã được tiếp 45,7 lít. “Tần suất thay huyết tương đã được thực hành 8-12 giờ/cuộc trong thời đoạn nguy nan, 12-24 giờ/cuộc trong thời đoạn hiểm và cho tới khi prothrombin, tiểu cầu tự bình phục. Tuy nhiên, do đây là BN trước tiên được cứu sống bằng phương pháp này nên chúng tôi sẽ tiếp chuyện có những nghiên cứu thêm về thay huyết tương cho điều trị rối loạn đông máu do rắn lục cắn...”- ThS. Thuận cho biết thêm. TS. Phạm Duệ khuyến cáo, nếu chẳng may bị rắn độc cắn cần sơ cứu ngay, sau đó chuyển BN đến BV điều trị. Người nhà cần cổ vũ BN yên tâm, đỡ lo âu, không để BN tự đi lại. Bất động chân, tay bị cắn bằng nẹp (vì vận động làm cho nọc độc xâm nhập vào trong thân thể nhanh hơn). Cởi bỏ đồ trang sức ở chân, tay bị cắn vì có thể gây chèn lấn khi vùng đó bị sưng nề. Ứng dụng biện pháp băng ép bất động với một số loại rắn hổ (rắn cạp nong, cạp nia, hổ mang chúa, rắn biển và một số giống rắn mang bành thường) để làm chậm sự xuất hiện triệu chứng liệt. Đặc biệt lưu ý, không băng ép khi rắn lục cắn vì có thể làm vết thương nặng thêm. Chuyên chở BN bằng dụng cụ đến cơ sở y tế đồng thời duy trì băng ép, bất động. Nếu BN khó thở thì hô hấp nhân tạo (hà hơi thổi ngạt hoặc bằng công cụ y tế có tại chỗ như bóp bóng, máy thở xách tay...). Không nên mất thời kì đi tìm thầy lang thuốc lá nhưng nếu có sẵn các bài thuốc cựu truyền thì vẫn nên dùng và ngay sau đó phải đưa BN đến viện càng sớm càng tốt. Dương Hải |
Thứ Tư, 24 tháng 7, 2013
10 lần thay huyết tương cứu bệnh nhân nguy khốn vì rắn cắn
